ABDEST – ĞUSÜL – TAHARET – VUDU’
Dilbilginlerinin çoğunluğu şöyle demektedir:
Mastar olan fiilleri anlatılmak istenince ilk harfleri ötreli olmak üzere,
"vudu" ve "tuhur" (abdest almak) kullanılır. Kendisi ile
temizlenilecek su kastedilecek olursa, ilk harfleri fethalı olarak
"vedu" ve "tahur" denilir.
İbnu'l-Enbari, dilbilginlerinden ve
başkalarından pek çok kimse dilbilginlerinin birçoğundan bunu böylece
nakletmişlerdir. Halil, Esmaı, Ebu HfÜim es-Sicistanı, el-Ezherı ve bir
topluluk ise her iki halde de ilk harflerinin fethalı olduğu kanaatini
benimsemişlerdir. MetSJi' sahibi de şöyle demektedir: Her iki halde de ötreli
okundukları nakledilmiştir.
"Vudu"nun asıl anlamı güzellik ve
temizlik demek olan "vedaet"den gelmektedir. Namaz abdestine
"vudu" adının veriliş sebebi ise, abdest alanı temizleyip, onu
güzelleştirdiğinden dolayıdır. "Taharet"in de asıl anlamı temizlik ve
pisliklerden korunmak (tenezzüh) dür.
"Gusl"e gelince, bundan kasıt eğer su
ise, baştaki gayn harfi ötreli (ğusı) olur. Eğer mastar kastedilirse gayn harfi
ötreli de, fethalı da okunabilir, her ikisi de meşhur iki söyleyiştir.
Bazıları da şöyle demektedir: Eğer
"yıkamak" anlamında mastar ise gayn harfi fethalı olur. Şayet
yıkanmak anlamı kastedilirse ötreli söylenir. "Cuma günü guslü
sünnettir" sözü ile "cünuplükten gusletmek vaciptir" ve
benzerlerinde olduğu gibi.
Fakihlerin lahni (kelimeleri yanlış telaffuzu)
ile ilgili eser tasnif etmiş bazı kimselerin söyledikleri cünüplükten
gusletmek, Cuma günü için gusletmek ve benzeri sözlerinde gayn harfini telaffuz
etmek lahndir şeklinde söyledikleri ise onlann bir hatasıdır. Aksine fukahfuun
bu söyledikleri belirttiğimiz gibi doğru olandır.
Gayn har-fi. kesreli olarak "gısl" ise
hatmi ve buna benzer başın kendisiyle yıkandığı (hoş kokan) şeylerin ismidir.
Allah en iyi bilendir.
HADİS VE FIKIH KAYNAKLARINDA ABDEST:
İMAM ŞAFİİ EL-UMM DA TAHARET VE
ABDEST
İMAM NEVEVİ MİNHAC DA TAHARET VE ABDEST
EBU DAVUD DA ABDEST HADİSLERİ VE
AÇIKLAMALARI
ABDESTSİZ NAMAZ
OLMAZ (Buhari / F.Bari)
ABDEST’İN
FAZİLETİ (Buhari / F.Bari)